AB, Ukrayna ve Moldova'ya

AB'ye üye 27 ülkenin devlet ve hükümet başkanları, bugün başlayan iki günlük zirvede Ukrayna ve Moldova'nın adaylığını karara bağladı. Avrupa Birliği zirvesinde bir araya gelen liderler, Ukrayna ve Moldova'ya aday ülke statüsü verme konusunda anlaşmaya vardı.

AB KONSEYİ BAŞKANI: TARİHİ BİR KARAR

AB Konseyi Başkanı Charles Michel, sosyal medyadaki Ukraynaca ve Rumence açıklamasında, kararı "tarihi" şeklinde nitelendirdi. "Bugünkü karar AB yolunda çok önemli bir adımı ifade ediyor." diyen Michel, Ukrayna ve Moldova halklarını tebrik etti.

AB KOMİSYONU BAŞKANI İKİ ÜLKE LİDERİNİ TEBRİK ETTİ

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu'yu tebrik ederek "Ülkeleriniz Avrupa ailesinin parçası. Liderlerin bugünkü tarihi kararları da bunun teyidi." ifadesini kullandı.

UKRAYNA RUS İŞGALİNDEN 4 GÜN SONRA AB'YE BAŞVURDU

Ukrayna, AB'ye adaylık başvurusunu Rusya'nın saldırısının başlamasından 4 gün sonra 28 Şubat 2022'de, Moldova ve Gürcistan ise 3 Mart 2022'de yapmıştı. AB Konseyi, 7 Mart'ta AB Komisyonunu görüşünü sunmaya davet etmişti.

GEÇEN HAFTA TAVSİYE VERİLMİŞTİ

AB Komisyonu geçen hafta Ukrayna ve Moldova'nın resmi olarak aday ülke statüsüne kavuşturulması yönünde üye ülkelere tavsiyede bulunmuştu. Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen Gürcistan ile ilgili olarak da ilk etapta resmi aday statüsü tanınmadan ülkeye "Avrupa perspektifi" verilmesinden yana görüş bildirmişti.

ADAYLIK STATÜSÜ NE ANLAMA GELİYOR?

AB'ye adaylık statüsünün verilmesi, üyelik yolundaki merdivenin ilk basamağı anlamına geliyor. Bu da müzakerelere başlanmasından aday ülke ile AB arasında yeni başlıkların açılmasına kadar uzun bir süreci kapsıyor. Her adım için de Birliğin 27 üyesinin onayı gerekiyor. Birçok ülke uzun yıllardır Birliğe aday. Örneğin Türkiye'nin AB'ye üyelik süreci 1999 yılından bu yana sürüyor. Sırbistan 2012, Kuzey Makedonya 2005 ve Karadağ 2010 yılından bu yana AB üyelik için bekliyor. Bu durum adaylık statüsünün tek başına AB'ye üye olmanın garantisi olmadığını gösteriyor. Örneğin Türkiye ile çok sayıda müzakere başlığı açılmasına rağmen AB'ye üyeliğine halihazırda ihtimal verilmiyor.

UKRAYNA'NIN AB'YE GİRMESİ NELERİ DEĞİŞTİRİR?

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron AB'nin başka ülkeleri Birliğe kabul etmeden önce kendisini reformdan geçirmek zorunda olduğunu söylemişti. Almanya Başbakanı Olaf Scholz da AB'nin 27 üyesinin onayının alınması zorunluluğunun ortadan kaldırılması gerektiği görüşünde. Yaklaşık 40 milyon nüfusa sahip Ukrayna gibi büyük bir ülkenin Birliğe alınmasının önemli sonuçları olacak. Örneğin Brüksel'in Ukrayna'ya ciddi mali kaynak ayırması gerekecek. Ukrayna AB'ye girerse Avrupa Parlamentosu'ndaki (AP) oy dengeleri de değişecek.

MOLDOVA'NIN ÜYELİK ŞANSI VAR MI?

Ukrayna'nın yanı sıra eski Sovyetler Birliği üyesi iki ülke; Moldova ve Gürcistan da AB'ye üye olmak istiyor. AB liderleri, sadece Moldova için aday ülke statüsü verilmesi kararı aldı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz Kiev ziyaretinde Moldova'ya adaylık statüsü verilmesi gerektiğini dile getirmişti. Ancak bu konu 27 üye ülke içinde oldukça tartışmalara neden oluyor. Scholz Ukrayna'nın hızlıca AB üyesi olması yönündeki çağrılar dile getirildiğinde, halihazırda altı Balkan ülkesine adaylık statüsü verildiğini hatırlatmıştı. Almanya Başbakanı AB üyesi ülkelere, Arnavutluk ve Kuzey Makedonya ile somut müzakerelere başlanması çağrısında bulunuyor.

RUSYA UKRAYNA'NIN AB ÜYELİĞİNE NASIL TEPKİ GÖSTERİR?

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Ukrayna'nın NATO üyeliğine uzun süredir karşı olsa da Ukrayna'nın AB'ye katılmasına karşı olmadığını ısrarla söylüyor. Ancak Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, bu başvuruyu dikkatle takip edeceklerini çünkü AB'nin kendi savunma gücünü oluşturmayı düşündüğünü ifade etti: "Askeri, savunma ve güvenlik bileşenleri tartışılıyor. Biz de tabii ki bunu dikkatlice gözlemliyoruz." Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski ise Rusya'nın bu harekete karşı misilleme yapabileceği konusunda uyardı. Rusya'dan düşmanca tavrını arttımasını, bunun da yalnızca Ukrayna'ya değil diğer Avrupa ülkelerine karşı olabileceğini belirtti.