Araç sahipleri dikkat... 81 ilde kurallar değişti! Tarihe karışıyor

Standart gelmesi ile mahkemelere başvurmaya bile gerek kalmayacak, mağdur olan taraf ne alacağını, sigorta şirketi de ne ödeyeceğini bilecek. Bu sayede son dönemde türeyen hasar aracılarına da gerek kalmayacak.

Hürriyet'ten Noyan Doğan'ın ilgili yazısı şöyle; Trafik kazasında hayatını kaybedenlerin yakınları ve yine kazada sakat kalan vatandaş; direk sigorta şirketine başvuracak, sigorta şirketi kamunun belirlediği standart tazminat yöntemine göre hesaplamayı yapıp, tazminatı hemen ödeyecek.

Aracıya vekâlet ver, aracı gitsin mahkemede dava açsın, dava iki-üç yıl sürsün, dava sonunda mahkemenin hükmettiği tazminatın yüzde 40-50'sini aracı cebe indirsin, kalanını mağdura versin dönemi böylece kapanmış oldu.

VATANDAŞIN KAFASI KARIŞTI

Başka neler değişti? Trafik sigortasından ticari araçlar ve araç kiralama şirketlerine kar kaybı, gelir kaybı, kira kaybı, iş durması gibi tazminatlar ödenmeyecek. Sürücüler, küçük hasarlar için değer kaybı tazminatı talep edemeyecek.

Değer kaybı tazminatında aracın piyasa değeri, kullanılmışlık düzeyi, hasara uğrayan parçaları ile hasar tutarı dikkat alınacak. Trafikten çekilecek, hurdaya çıkmış araçlar sigortadan değer kaybı tazminatı alamayacak.

Gelelim asıl konuya. Yasanın çıkmaması için bazı kesimler, özellikle de hasar aracıları, trafik sigortasındaki değişikliklerin vatandaşın aleyhine olacağını, devletin vergi kaybına uğrayacağını, kamunun yargılama harç zararı oluşacağını öne sürerek, ciddi lobi faaliyeti yürüttüler, Meclis'te komisyonları ve komisyon üyelerini etkilemeye çalıştılar.

Yasa çıktı, ama şu oldu; vatandaşın kafası karıştı. Nereden mi biliyorum? Okuyuculardan gelen, 'sigortadan az mı tazminat ödenecek?', 'devlet gelir kaybına mı uğrayacak' benzeri sorulardan anlıyorum. Bu kesimler, bu iddialarını sosyal medya üzerinden benimle de paylaştılar.

KİMLER, NEDEN İTİRAZ EDİYOR?

İddialar doğru mu diye sordum soruşturdum, hem sigortacılarla hem de hukukçularla konuştum. Anlatayım ki, artık bu trafik sigortası konusu kapansın.

İddia: Tazminatlar öz ödeneceğinden devlet vergi kaybına uğrayacak.

Doğrusu: Trafik sigortasından ödenen vefat ve sakatlık tazminatlarında devlet bugüne kadar sigorta şirketi ya da vatandaştan herhangi bir vergi almadığı için gelir kaybı söz konusu değil. Böyle bir vergi hiç olmadı, olmayacakta.

İddia: Çıkan yasa nedeniyle mağdurlar daha düşük tazminat alacak.

Doğrusu: Konu biraz teknik, basitleştirerek anlatayım. Trafik sigortasında vefat tazminatı sigorta genel şartlarına göre; kişinin yaşı, geliri, bakmakla yükümlü olduğu kişiler gibi birçok kritere göre hesaplanıp, çıkan tazminat geride kalanlara ödeniyor.

2015 yılından beri de belirli standart uygulanarak ödeniyordu. 2020'de Anayasa Mahkemesi tazminat hesaplamasının genel şartlarla düzenlenemeyeceğine, kanunla yapılması gerektiğine hükmetti.

Ancak tazminat hesaplama yöntemi ile ilgili bir karar vermedi. Şimdi o kanun çıktı. Dolayısıyla 2020'nin ortasına kadar tazminat nasıl ödeniyorsa şimdi yine aynı şekilde ödenecek. Ödenecek tazminatlarda herhangi bir düşüş olmayacak.

TAZMİNATLAR DÜŞECEK Mİ?

İddia: Tazminatlar düşeceğinden mahkemelerin alacağı harçlar azalacak, kamu zararı oluşacak.

Doğrusu: Zaten yasanın amacı da bu; tazminatların yargıya gitmeden çözülmesi, yargının yükünün azaltılması, vatandaşların yıllarca yargı kararını beklemeden tazminatını alması. Zaten vatandaşı yargıya zorlayan hasar aracıları.

Ne yapıyorlardı? 'Dava açalım, üç-dört katı tazminat alırız' diyerek, vatandaşları kandırıp, ellerinden vekalet alıyorlardı. Sonra da sigorta şirketlerine dava açıyorlardı. Bu nedenle de 350 binden fazla tazminat dosyası mahkemelerde çözülüyor.

Sonra ne oluyor? Mahkeme tazminata hükmediyor, tazminatın yüzde 40-50'sini aracı komisyon adı altında cebe indiriyor, kalanı vatandaşa ödüyor.

Vatandaş aynı tazminatı hatta belki daha fazlasını, zamanında sigorta şirketinden alacağına; mahkeme nedeniyle 2-3 yıl sonra alabiliyor. Yani vatandaş, hasar aracıları nedeniyle mağdurdu. Yeni yasa ile mağduriyet bitmiş oldu.

Özetle, iddiaların hiçbir dayanağının olmadığını, yeni yasanın, devletin ve vatandaşın faydasına olduğunu, kimsenin mağdur olmayacağını öğrendim.

Elbette mağdur olan bir kesim var; onlar da işte bu hasar aracıları. Bu arada şunu da belirteyim, bir iki hafta içinde hasar aracılarının mağdur ettiği birçok okuyucu da mağduriyetlerini benimle paylaştı. Gerekirse gelecek yazılarımda bunlara da değinirim.