Ayasofya’ya namaz turları başladı

Danıştay’ın verdiği karar sonrası müzeden camiye çevrilen Ayasofya’da ilk namaz 24 Temmuz’da kılınacak. Merakla beklenen 24 Temmuz’daki ilk cuma öncesi, bazı tur firmaları harekete geçti. Daha önce birçok firma tarafından fahiş fiyatlara düzenlenen kültür turlarının ardından bu kez de ‘ilk namaz’ gezi programları başladı. İlanlar tartışmalara neden oldu.

Almanya merkezli Kervan Kültür Tur firması, 22-26 Temmuz tarihleri arasında 495 Euro karşılığında “İstanbul Ayasofya Camii Açılışı ve Kültür Turu” düzenleyeceğini açıkladı. Firma ayrıca, Ayasofya’nın ibadethane olarak açılması ve ilk namaz programı için Almanya’dan gelmek isteyenlerin 245 Euro uçak bileti ücreti ödemeleri gerektiğini duyurdu. Firmanın internet sayfasından yayınlanan tanıtımda dört gece, beş günlük programa, rehberlik hizmeti, Boğaz turunun da dahil olduğu ancak öğlen ve akşam yemekleri ile özel harcamaların ekstra olduğu bilgileri paylaşıldı.

Söz konusu turda Ayasofya’da ilk cuma namazı ve açılışın yanı sıra 15 Temmuz Şehitlik Anıtı ve Müzesi ile Topkapı Sarayı başta olmak diğer tarihi mekanlar ile ibadethanelerin gezileceği belirtildi. Firma tarafından yapılan duyuruda, “Fiyat iki kişilik oda konaklamalar için geçerlidir. Erken rezervasyon için geçerlidir, geç başvurularda fiyat farkı oluşabilir” ifadeleri dikkat çekti. Kervan Kültür Tur firmasından bir yetkili, “10 yıldır İstanbul’a kültür gezileri düzenliyoruz. Kültür turlarında Ayasofya da duraklarımız arasında. Türkiye’den tura katılmak isteyenler uçak bileti parası ödemeyecek. Yurt dışındaki gurbetçilerden ilk cuma namazı için yoğun talep gelince, çok düşük bir kar oranıyla söz konusu turu organize ettik” dedi.

Tepki sonrası iptal

Ayasofya’da ilk namaz öncesi, kapı, mobilya ve hırdavat malzemeleri satışları gerçekleştiren Kastamonu merkezli Tosya Ekşioğlu adlı firmanın da 235 liralık tur düzenleyeceğini duyurmasından sonra gelen tepkiler üzerine söz konusu gezinin iptal edildiği açıklandı. Bir firma yetkilisi, “Kovid-19 riski de söz konusu olacağından programdan vazgeçtik. İki gündür telefonlarımız susmuyor. Para karşılığı namaz turu yaptığımız eleştirilerini kabul etmiyoruz. İnsanları Kastamonu’dan İstanbul’a nasıl taşıyacağız? Mesci-i Aksa turu veya Umre için de bir sürü para ödemek zorunda kalınıyor. İstanbul’da oturanların Ayasofya’ya ulaşması kolay, Anadolu’daki vatandaş ne yapsın? Varsa bir babayiğit masrafları karşılasın, gezdirsin” ifadelerini kullandı.

‘UNESCO ile istişare edilmeliydi’

Alman hükümeti, Türkiye’nin Ayasofya Müzesi’ni camiye dönüştüme kararından üzüntü duyduğunu bildirdi. Federal hükümet sözcüsü Steffen Seibert, Ayasofya’nın gerek Hristiyanlık gerek ise İslamiyet için, kültür tarihi ve dini açıdan büyük bir öneme sahip olduğuna işaret etti. “Eserin müze statüsünün, tüm inançlardan insanlar için bu başyapıta her an serbest erişim imkanı sağladığına” dikkati çeken Alman hükümet sözcüsü, şu an Ayasofya’nın kullanımının ne şekilde belirleneceğini bekleyip görmek gerektiğini kaydetti.

Almanya Dışişleri Bakanlığı da konuyla ilgili bir açıklama yaparak, Ankara’nın Ayasofya ile ilgili camiye dönüştürme kararını almadan önce konuyu UNESCO ile istişare etmiş olması gerektiğini duyurdu. Dışişleri sözcüsü, bir Dünya Mirası’nın kullanımındaki değişiklik hakkında UNESCO ile istişarede bulunulmamasından üzüntü duyduklarını belirterek, konunun bir sonraki UNESCO toplantısında kesinlikle gündeme geleceğini düşündüğünü kaydetti.

‘UNESCO’nun meselesi’

Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Ankara’nın Ayasofya’yı camiye dönüştürmesi kararının Türkiye’nin kendi içişleri meselesi olduğunu ifade etti. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov ise “Bu bir dünya kültür mirası meselesi, UNESCO’nun meselesi. Ayasofya gibi çok özel olan tarihi ve kültürel bir yere çok özenli ve dikkatli davranılması gerekir” dedi.

Kremlin’den açıklama

Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefon görüşmesine ilişkin Kremlin’de açıklama yapıldı. Açıklamaya göre telefon görüşmesinde iki lider Ayasofya’nın müze statüsünün iptal edilip ibadete açılmasını ele aldı. Putin söz konusu kararın ülkesinde yarattığı ‘büyük toplumsal tepkiyi’ Erdoğan’a iletti. Erdoğan da yabancı ülke vatandaşları dahil dileyen herkesin Ayasofya’ya girebileceğinin ve Hristiyanlar için kutsal olan objelerin korunacağının garantisini verdi.

Kültür gezileri de devam ediyor

Yurt içinden birçok firma da Ayasofya için kültür turu düzlenmeye devam ediyor. Matilda Tur adlı firmanın internet sayfasında “Ayasofya’da özel izinle bir gece turu, sadece Matilda gezginlerine özel. Bir gecede Ayasofya ve Mistik İstanbul” başlığı ile tanıtımı yapılırken, saat 19.00 ile 21.00 arasındaki gece turu için 345 lira fiyat isteniyor. Gezi için profesyonel Türkçe rehber hizmeti verileceği belirtiliyor. Fest Travel adlı firma tarafından yayınlanan duyuru da ise 14 Temmuz günü saatt 19.00-21.00 arasında kültür gezisinin rakamı 415 lira olduğu belirtiliyor. Söz konusu gezinin 30 Ağustos ve 26 Eylül tarihleri içinde düzenleneceği bilgisi dikkati çekiyor. Şerif Yenen Travel adlı internet sitesinde de kişi başı iki saatlik gezi ücretinin 450 lira olduğu bilgisi yer alıyor.