Ülkemizde ilk olarak 2014 yılında Yalova'da görülen 'gal arısı' zaman içerisinde birçok bölgeye hızla yayıldı. Bursa'da da etkili olan gal arısı, kestane ağaçlarındaki verimi yüzde 90 oranında düşürdü. Bursa Orman Bölge Müdürlüğü, gal arısının etkinliğini azaltabilmek ve kestane ağaçlarını korumak amacıyla çeşitli projelere imza attı. Gal arısıyla mücadelede Bursa Teknik Üniversitesi ile iş birliğinde bulunan Bursa Orman Bölge Müdürlüğü, son olarak BTÜ Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuzhan Sarıkaya ile 'Kestane Gal Arısı ile Alternatif Savaş İmkanlarının Araştırılması Projesi'ni hayata geçirdi. Proje kapsamında, pilot bölge olarak seçilen Yıldırım, İnegöl ve Karacabey'deki gal arısının zarar verdiği ormanlara çeşitli yöntemler uygulandı. Kestane ağaçlarına renkli yapışkan tuzakların asılması, ışık tuzaklarının kurulması, defne yağının ağaçlara püskürtülmesi ve ağaç gövdelerine zararlı böcekleri engelleyici bitkisel enjeksiyonların yapılması gibi 4 farklı yöntem ağaçlara uygulandı. Uygulamanın yapıldığı ormanlarda gal arısının etkinliğinin yüksek düzeyde kırıldığı gözlendi.
"PROJE DOĞADAKİ POPÜLASYONU DÜŞÜRMEYE YÖNELİK"
Proje hakkında bilgiler veren Bursa Orman Bölge Müdürü Yalçın Akın, "Karacabey ilçesi Kurşunlu köyündeyiz. Kurşunlu köyü bir orman köyü ve burada kestane üretimi köylüler için önemli bir gelir kaynağı. Kestanede son yıllarda verimi yüzde 90 oranında düşüren Kestane Gal Arısı problemi var. Orman Genel Müdürlüğü ve bölge müdürlüğümüz eliyle biyolojik olarak bir mücadele yürütüyoruz. Doğada pandemi seviyesinde ve bölgemizin dışındaki illerde de yayılan bu arıyla daha etkin mücadele etmek için bölge müdürlüğümüzce geliştirilen alternatif mücadele yöntemlerine yönelik bir deneme projesi yürütüyoruz. Projeyi Bursa Teknik Üniversitesiyle birlikte yürütüyoruz. Mantığı ise, böcek üretimi değil, tamamen arının doğada gal oluşturmaması ve çoğalmaması. Doğadaki popülasyonunu düşürmeye yönelik bir proje. Bu anlamda 3-4 böceği ağaçtan uzaklaştıracak ekstraklar kullanarak, bu mücadelemizi yürüteceğiz. Yaptığımız denemelerin sonucundan başarılı olursak, önce bölgemizde daha sonra da diğer bölgelerimizde yaygınlaştırmayı düşünüyoruz" dedi.
"DEFNE YAĞINI GAL ARISIYLA MÜCADELEDE KULLANIYORUZ"
Proje uygulamasının devam ettiğini belirten Akın, "Sürgünlerin oluşmaya başladığı önümüzdeki mart-nisan aylarında proje denemelerinde kullandığımız ekstrakların kestane gal arısı zarını düşürüp düşürmediğini görmüş olacağız. Başarılı olduğumuz etken maddeleri de bir sonraki yıl tüm bölgemizde topyekün, yeni bir projeyle gal arısıyla mücadeleyi sürdüreceğiz. Şu anda elimizdeki önemli değer olan kestanenin yeniden eski sağlığına kavuşması için çalışma yürüteceğiz. Kestanenin yetiştiği bu bölgede defne de yoğun olarak yetişmekte. Bu proje kapsamında doğal ürün olması sebebiyle defne yağını da gal arısıyla mücadelede kullanıyoruz. İyi sonuçlar alacağımızı, arı popülasyonunun azalması yönündeki olumlu etkilerini gözlüyoruz ama kesin laboratuar sonuçlarını mart-nisan aylarında paylaşacağız" diye konuştu.
"KESTANE BAL ÜRETİMİNDE CİDDİ KAYIPLAR VAR"
Gal arısı hakkında bilgiler veren BTÜ Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuzhan Sarıkaya, "Kestane gal arısının ana vatanı Çin. İstilacı bir tür. Türkiye'ye sonradan giren ve hızlıca yayılan bir tür. 2002 yıllarında ilk olarak Avrupa'yla tanıştı. 2014 yılında ise ilk olarak Yalova'da görüldü. Sonraki süreçte Bursa geneline de yayılan bu zararlı tür, 2021 yılına baktığımızda Karadeniz Bölgesi'nde Artvin'e kadar, Ege Bölgesi'nde de İzmir'e kadar olan bir alana yayılmış durumda. Oldukça yoğun popülasyonuyla kestane ağaçlarında hem meyve hem de çiçek kaybına yol açıyor. Buradaki problem özellikle popülasyonun yüksek olduğu dönemlerde bu arının yaz aylarında yumurtasını bıraktığı tomurcukların bir sonraki ilkbahar aylarında bu tomurcuklarda gal ismini verdiğimiz anormal gelişmenin olması ve bu gal yoğunluğuna bağlı olarak yaprak, çiçek ve tomurcuklardaki kayıplar. Bu kayıplara baktığımızda yüzde 90'a varan bir meyve kaybı söz konusu. Karadeniz Bölgesi'nde kestane bal üretimi oldukça önemlidir. Maalesef son bir kaç yıldır aldığımız sonuçlar, kestane bal üretiminde ciddi kayıplar olduğu yönünde" ifadelerini kullandı.
"GAL ARISININ LARVALARINI AĞAÇTA ETKİSİZ HALE GETİRECEĞİZ"
Projeyi anlatan Sarıkaya, "Orman Genel Müdürlüğümüzün Bursa Orman Bölge Müdürlüğü temelinde başlatmış olduğu bir biyolojik savaş projesi mevcutta yürüyor. Bir parazitoit arı bu zararlı kestane gal arısına karşı salınarak popülasyonu baskı altına almaya çalışıyor. Kestane gal arsının hızlı yayılması sebebiyle mücadele yetersiz kalabiliyor. Biz bu biyolojik savaşı desteklemek amacıyla Bursa Orman Bölge Müdürlüğüyle Bursa Teknik Üniversitesi işbirliğinde bir alternatif savaş yöntemleri araştırması projesi ortaya koyduk. Bu projenin amacı, özellikle biyoteknik savaş yöntemlerini temel alarak, kestane gal arısının popülasyon seviyesini düşürmek. Biyolojik preparatlar ile ağaca enjeksiyon yöntemiyle enjeksiyon yaparak henüz larva dönemindeyken kestane gal arısının larvalarını, ağaç üzerinde etkisiz hale getirerek öldürmek suretiyle bu popülasyonun düşmesini hedefliyoruz" dedi.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 35 | 31 | 1 | 3 | 86 | 22 | 96 | +64 |
2 | Fenerbahçe | 35 | 28 | 1 | 6 | 89 | 31 | 90 | +58 |
3 | Trabzonspor | 35 | 18 | 13 | 4 | 61 | 48 | 58 | +13 |
4 | Başakşehir FK | 35 | 16 | 12 | 7 | 50 | 40 | 55 | +10 |
5 | Beşiktaş | 35 | 16 | 13 | 6 | 48 | 42 | 54 | +6 |
6 | Alanyaspor | 35 | 12 | 10 | 13 | 50 | 47 | 49 | +3 |
7 | Kasımpaşa | 35 | 14 | 14 | 7 | 57 | 63 | 49 | -6 |
8 | Çaykur Rizespor | 35 | 14 | 14 | 7 | 47 | 54 | 49 | -7 |
9 | Sivasspor | 35 | 12 | 11 | 12 | 42 | 51 | 48 | -9 |
10 | Antalyaspor | 35 | 11 | 12 | 12 | 40 | 44 | 45 | -4 |
11 | Adana Demirspor | 35 | 10 | 11 | 14 | 50 | 47 | 44 | +3 |
12 | Samsunspor | 35 | 11 | 15 | 9 | 40 | 45 | 42 | -5 |
13 | Kayserispor | 35 | 11 | 13 | 11 | 41 | 50 | 41 | -9 |
14 | MKE Ankaragücü | 35 | 8 | 12 | 15 | 43 | 46 | 39 | -3 |
15 | Fatih Karagümrük | 35 | 9 | 16 | 10 | 43 | 45 | 37 | -2 |
16 | Konyaspor | 35 | 8 | 14 | 13 | 34 | 48 | 37 | -14 |
17 | Gaziantep FK | 35 | 9 | 18 | 8 | 40 | 55 | 35 | -15 |
18 | Hatayspor | 35 | 7 | 15 | 13 | 39 | 49 | 34 | -10 |
19 | Pendikspor | 35 | 8 | 18 | 9 | 40 | 71 | 33 | -31 |
20 | İstanbulspor | 35 | 4 | 24 | 7 | 26 | 68 | 16 | -42 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 33 | 23 | 7 | 3 | 73 | 31 | 72 | +42 |
2 | Göztepe | 33 | 21 | 6 | 6 | 59 | 19 | 69 | +40 |
3 | Sakaryaspor | 33 | 16 | 8 | 9 | 48 | 35 | 57 | +13 |
4 | Bodrumspor | 33 | 15 | 7 | 11 | 42 | 21 | 56 | +21 |
5 | Çorum FK | 33 | 16 | 9 | 8 | 54 | 34 | 56 | +20 |
6 | Kocaelispor | 33 | 16 | 10 | 7 | 48 | 39 | 55 | +9 |
7 | Bandırmaspor | 33 | 13 | 9 | 11 | 49 | 31 | 50 | +18 |
8 | Gençlerbirliği | 33 | 13 | 9 | 11 | 38 | 32 | 50 | +6 |
9 | Boluspor | 33 | 14 | 11 | 8 | 31 | 34 | 50 | -3 |
10 | Erzurumspor FK | 33 | 12 | 10 | 11 | 30 | 30 | 44 | 0 |
11 | Manisa FK | 33 | 9 | 11 | 13 | 40 | 38 | 40 | +2 |
12 | Ümraniyespor | 33 | 11 | 15 | 7 | 38 | 46 | 40 | -8 |
13 | Keçiörengücü | 33 | 10 | 14 | 9 | 33 | 42 | 39 | -9 |
14 | Tuzlaspor | 33 | 9 | 14 | 10 | 34 | 46 | 37 | -12 |
15 | Adanaspor | 33 | 10 | 17 | 6 | 27 | 45 | 36 | -18 |
16 | Şanlıurfaspor | 33 | 8 | 14 | 11 | 30 | 37 | 35 | -7 |
17 | Altay | 33 | 5 | 25 | 3 | 15 | 75 | 9 | -60 |
18 | Giresunspor | 33 | 2 | 27 | 4 | 15 | 69 | 7 | -54 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 36 | 26 | 5 | 5 | 83 | 29 | 83 | +54 |
2 | Van Spor FK | 35 | 24 | 5 | 6 | 63 | 34 | 78 | +29 |
3 | Bucaspor 1928 | 36 | 21 | 5 | 10 | 54 | 25 | 73 | +29 |
4 | 1461 Trabzon FK | 36 | 21 | 6 | 9 | 71 | 39 | 72 | +32 |
5 | Ankaraspor | 36 | 15 | 8 | 13 | 45 | 35 | 58 | +10 |
6 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 36 | 16 | 10 | 10 | 50 | 36 | 58 | +14 |
7 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 36 | 15 | 14 | 7 | 47 | 38 | 52 | +9 |
8 | Karacabey Belediye Spor | 36 | 13 | 11 | 12 | 43 | 37 | 51 | +6 |
9 | Ankara Demirspor | 36 | 15 | 16 | 5 | 43 | 46 | 50 | -3 |
10 | Diyarbekir Spor | 36 | 12 | 15 | 9 | 39 | 41 | 45 | -2 |
11 | Kırklarelispor | 36 | 11 | 14 | 11 | 33 | 41 | 44 | -8 |
12 | Altınordu | 36 | 10 | 13 | 13 | 45 | 39 | 43 | +6 |
13 | Hes İlaç Afyonspor | 36 | 10 | 14 | 12 | 25 | 38 | 42 | -13 |
14 | Serik Belediyespor | 36 | 10 | 16 | 10 | 29 | 45 | 40 | -16 |
15 | Nazilli Belediyespor | 36 | 11 | 16 | 9 | 38 | 57 | 39 | -19 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 36 | 11 | 17 | 8 | 41 | 57 | 38 | -16 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 36 | 5 | 23 | 8 | 38 | 76 | 23 | -38 |
18 | Bursaspor | 35 | 5 | 22 | 8 | 25 | 64 | 20 | -39 |
19 | Adıyaman FK | 36 | 4 | 25 | 7 | 28 | 63 | 19 | -35 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 28 | 22 | 2 | 4 | 67 | 18 | 70 | +49 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 28 | 19 | 0 | 9 | 60 | 18 | 66 | +42 |
3 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 28 | 15 | 6 | 7 | 40 | 25 | 52 | +15 |
4 | 52 Orduspor FK | 28 | 14 | 7 | 7 | 40 | 28 | 49 | +12 |
5 | İnegöl Kafkas GK | 28 | 13 | 7 | 8 | 37 | 30 | 47 | +7 |
6 | Edirnespor | 28 | 13 | 10 | 5 | 45 | 28 | 44 | +17 |
7 | Mardin 1969 Spor | 28 | 12 | 11 | 5 | 40 | 34 | 41 | +6 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 28 | 10 | 10 | 8 | 41 | 31 | 38 | +10 |
9 | Karabük İdmanyurdu Spor | 28 | 10 | 13 | 5 | 27 | 44 | 35 | -17 |
10 | Artvin Hopaspor | 28 | 9 | 12 | 7 | 33 | 29 | 34 | +4 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 28 | 10 | 14 | 4 | 34 | 45 | 34 | -11 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 28 | 8 | 15 | 5 | 31 | 42 | 29 | -11 |
13 | Gümüşhanespor | 28 | 4 | 14 | 10 | 25 | 49 | 22 | -24 |
14 | Malatya Arguvanspor | 28 | 3 | 21 | 4 | 21 | 57 | 13 | -36 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 28 | 2 | 22 | 4 | 20 | 83 | 10 | -63 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
12/05/2024 | Adana Demirspor | vs | Gaziantep FK |
12/05/2024 | Alanyaspor | vs | Beşiktaş |
12/05/2024 | Fatih Karagümrük | vs | Galatasaray |
12/05/2024 | Fenerbahçe | vs | Kayserispor |
12/05/2024 | Hatayspor | vs | MKE Ankaragücü |
12/05/2024 | Kasımpaşa | vs | Antalyaspor |
12/05/2024 | Konyaspor | vs | Samsunspor |
12/05/2024 | Pendikspor | vs | Çaykur Rizespor |
12/05/2024 | Sivasspor | vs | Başakşehir FK |
12/05/2024 | Trabzonspor | vs | İstanbulspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
10/05/2024 | Keçiörengücü | vs | Altay |
10/05/2024 | Giresunspor | vs | Ümraniyespor |
11/05/2024 | Adanaspor | vs | Bandırmaspor |
11/05/2024 | Boluspor | vs | Çorum FK |
11/05/2024 | Erzurumspor FK | vs | Eyüpspor |
11/05/2024 | Göztepe | vs | Bodrum FK |
11/05/2024 | Kocaelispor | vs | Sakaryaspor |
11/05/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Manisa FK |
11/05/2024 | Tuzlaspor | vs | Gençlerbirliği |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
04/05/2024 | Altınordu | 3 - 3 | Ankaraspor |
04/05/2024 | Bucaspor 1928 | 3 - 1 | Diyarbekir Spor |
04/05/2024 | Serik Belediyespor | 0 - 6 | Esenler Erokspor |
04/05/2024 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 3 - 1 | Karacabey Belediye Spor |
04/05/2024 | Adıyaman FK | 4 - 1 | Hes İlaç Afyonspor |
04/05/2024 | Ankara Demirspor | 5 - 2 | Yeni Mersin İdman Yurdu |
04/05/2024 | Kırklarelispor | 1 - 3 | Zonguldak Kömürspor |
04/05/2024 | Kırşehir Futbol SK | 4 - 5 | 1461 Trabzon FK |
30/04/2024 | Diyarbekir Spor | 2 - 1 | Bursaspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
27/04/2024 | Malatya Arguvanspor | 3 - 4 | Talasgücü Belediyespor |
27/04/2024 | Gümüşhanespor | 2 - 4 | Kepezspor FAŞ |
27/04/2024 | Artvin Hopaspor | 0 - 1 | 52 Orduspor FK |
27/04/2024 | Mardin 1969 Spor | 4 - 2 | İnegöl Kafkas GK |
27/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | 1 - 1 | Karabük İdmanyurdu Spor |
27/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 1 - 0 | Edirnespor |
27/04/2024 | Aliağa Futbol A.Ş. | 6 - 3 | Kırıkkalegücü FK |