Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, Türkiye'de uzun süredir tartışılan uzaktan / evden çalışmaya ilişkin yasal düzenleme 2016 yılında gerçekleştirildi. Uzaktan çalışmanın hangi sektörlerde uygulanıp hangilerinde uygulanmayacağına dair usul ve esasların belirleneceği yönetmelik henüz yayımlanmadı. Ancak, koronavirüs dolayısıyla evden çalışma hayatımıza aniden girdi. Bankacılık ve teknokent başta olmak üzere özel sektördeki ofis çalışanları büyük ölçüde evden çalışma sistemine geçti. Evden çalışmada hem işlerin aksamaması, hem de çalışanların işlerini kaybetmemeleri için birtakım kurallara dikkat edilmesi gerekiyor.

Birçok işletme evden çalışan personeli ile sabah işe başlama saatinden itibaren gün içinde düzenli periyotlarla görüntülü veya sesli toplantılar gerçekleştiriyor. Böylece işyerindeki disiplini ev ortamında da sağlamaya çalışıyorlar. Evden çalışma sistemine daha önce başlayan ve haftanın belli günlerinde uygulayan işyerlerinden bazıları çalışanların iş saatlerinde gerçekten bilgisayar başında çalışıp çalışmadığını çeşitli yöntemlerle kontrol edebiliyor.

ÇALIŞANLARI BEKLEYEN TEHLİKE

Evden çalışma sırasında çalışanları bekleyen en büyük tehlike, iş saatlerinde sosyal medya kullanımları ve şirkete ait bilgisayarlar üzerinden uygunsuz sitelere girmeleri. Kurumsal e-mail adresinden yapılan özel yazışmalar da çalışanlar açısından risk teşkil ediyor.

İş mevzuatında işyerinde bilgisayar ve internet kullanımı konusunda bir düzenleme olmamakla birlikte, bu konu, işçi ve işveren arasında karşılıklı dürüstlük kuralları çerçevesinde değerlendiriliyor. Yargıtay'ın verdiği kararlar ile de bir anlamda kurallar şekilleniyor.

Yargıtay kararlarına göre, önceden bilgilendirilmek şartıyla işveren tarafından tahsis edilen bilgisayar ve kurumsal elektronik posta hesapları işverence denetlenebilir.

İşveren, çalışma saatleri içinde çalışanların kişisel amaçlı internet kullanımını kısıtlayabiliyor veya tümüyle yasaklayabiliyor. Çalışma saatlerinde işçinin müstehcen sitelere girmesi, bahis sitelerinde kumar oynaması, Yargıtay tarafından tazminatsız işten atılma sebebi olarak görülüyor.

SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMI ALEYHİNİZE DELİL OLABİLİR

Son yıllarda sosyal medya paylaşımları, işçi işveren arasındaki davalarda çalışanların aleyhine kullanılan önemli deliller arasında yer almaya başladı. Evden çalışırken iş saatlerinde evin dışında olduğunu, raporlu olduğu dönemde tatilde olduğunu gösteren fotoğrafları Facebook, Instagram, Twitter gibi sosyal medya hesaplarından paylaşanlar zor durumda kalabiliyor. Bu paylaşımlar, işveren tarafından aleyhte delil olarak kullanılabiliyor.

İŞ SAATİNDE NETFLİX İZLEMEYİN

Evden çalışma sistemine geçilen işletmeler açısından, iş saatlerinde ev bir anlamda işyeri olarak kabul edilir. Nasıl iş yerinde film, dizi izlenemez ise evden çalışanların da iş saatleri içinde film veya dizi izlemeleri işlerini kaybetmelerine sebep olabilir.

ÜCRETTE KESİNTİ OLMAZ

Evden çalışmak, bu kritik dönemde istihdamı korumak, ekonomik faaliyetin devamını sağlamak açısından hem çalışanın hem de işverenin yararına. Evden çalışan işçinin ücretinde ve sigorta primlerinde kesinti yapılmaz. Yol, yemek yardımı gibi ödemeler de aynen devam eder. İşçilerin de yasada aranan dürüstlük kuralları içinde çalışma disiplinini evde de sürdürmeleri gerekir.

İŞÇİNİN HABERİ OLMADAN İZLENMESİ

İşyeri bilgisayarı ve kurumsal elektronik posta hesabının izleneceği konusunda iş sözleşmelerinde veya kurum iç yönetmeliklerinde düzenlemelere yer verilebiliyor. Bilgisayar ile hangi sitelere girildiğinin izlenmesi veya elektronik posta yazışmalarının kontrol edilebilmesi için de işverenin aslında bu şekilde önceden bilgilendirmiş olması gerekiyor. Yargıtay'ın, işçinin haberi olmadan izlenmesi yoluyla elde edilen bilgilerin işveren tarafından haksız fesih sebebi olarak kullanılamayacağı yönünde kararları bulunuyor. (Örneğin Yargıtay 22. Hukuk Dairesi Esas No: 2017/21857 Karar no: 2019/9884)

Ancak, işçi açacağı davada daha sonra haklı çıksa bile haklılığını kanıtlayıncaya kadar geçecek zamanda mağduriyet yaşayabilir. Bu nedenle, evden çalışma sırasında ücrette kesinti, işten atılma gibi istenmeyen durumlarla karşı karşıya kalmamak için dikkatli olmak gerekiyor.