Kansere karşı akıllı nano ilaç

Türk bilim insanları tarafından tümörü güdümlü şekilde bulan ve yok edebilen kanser ilacının protipi üretildi. ‘İzildemiR’ adı verilen ve 2.5 yılda ortaya çıkan akıllı nano ilacın en önemli özelliği kanserin metabolizmasını bozması, tümörü güdümlü bir şekilde hedeflemesi ve vücutta takip edilebilir olması. Yapılan çalışmalarda ilacın meme kanseri üzerinde etkili olduğu kanıtlanırken karaciğer kanseri üzerinde de etkisi olduğu tespit edildi.

Yedi kişilik ekip

Türkiye’nin güdümlü ve patentli nanoteknolojik kanser ilacı olarak da tanımlanan “İzildemiR”, Koç Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Funda Havva Yağcı-Acar ve Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Translasyonel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Devrim Gözüaçık liderliğinde toplam yedi kişilik bir araştırma ekibi tarafından üretildi.

Öğrenciler Özlem Ünal, Yunus Akkoç ve Muhammed  da çalışmalara Koç Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi’nden (SUNUM) dahil oldu. İzildemiR’in tasarımı ve her türlü temel bilimsel ve teknolojik AR-GE çalışması tamamen yerli imkanlarla ve TÜBİTAK 1003 kodlu proje desteği sayesinde hayata geçirildi. Ortaya çıkan nano ilaç prototipi tümör hedefli, izlenebilir, biyo uyumlu ve güvenli bir gen ve ilaç taşıyıcı niteliği taşıyor.

Takip edilebiliyor

İlacın, sisteme eklenen bir gen karakteri olduğunu ve bu geni doğrudan tümörlü bölgeye ulaştırdığını söyleyen çalışma grubun sözcüleri Prof. Dr. Acar ve Prof. Dr. Gözüaçık çalışmayı şöyle anlattı:

“Yürüttüğümüz çalışmalarda akıllı nano ilaç İzildemiR’in taşıdığı tedavi edici gen, tümör üzerinde birikiyor. Tek başına kanser tedavisi için yeterli olmasa da, klasik kemoterapi ile kombinasyon halinde kullanıldığında, kanserin metabolizmasını bozarak kanser ilaçlarının etkisini artırıyor.

Nano akıllı ilaç aynı zamanda demir oksit içeren bir çekirdek taşıyor. Bu şekilde de dışarıdan da takip edilebiliyor. Dışarıdan gelen manyetik alana da yanıt verdiği için dışarıdan da takip edilebiliyor. Araştırmalar taşınan genin tümör üzerinde biriktiğini de kanıtlamış durumda. İzildemiR’in üzerindeki antikorun değiştirilebilmesi, hedeflenebilecek tümör tipleri konusunda esneklik sağlıyor.”

Prof. Dr. Acar ve Prof. Dr. Gözüaçık yine İzildemiR’in farklı genleri taşıma kapasitesinin de olduğunu belirterek, aynı zamanda gen tedavisi sağlayan bir “akıllı nanoilaç” olarak tanımlandığını belirttiler.

Meme kanserinde etkili olduğu ortaya konuldu

İzildemiR’in öncelikle meme kanseri üzerinde etki gösterebildiğini ortaya konulduğunu belirten Prof. Dr. Acar ve Prof. Dr. Gözüaçık şunları söyledi:

“İlacın karaciğer kanseri üzerinde de etkili olabileceğini tespit ettik. Klinik büyük ilerleme kaydedilen ilaç, eldeki bilgi birikimi sayesinde ve ek testler sonrası klinik faz çalışmalarına ulaşabilir. Türkiye’nin milli kanser ve gen tedavisi ilaçları arasında yerini alabilir.”