“Su altının ormanları” olarak bilinen ve yerkürenin müthiş dengesinin temeli deniz çayırlarının korunması için Ege Ekoturizm Derneği, BM Küresel Çevre Fonu desteğiyle bir proje başlattı. 19 Ayvalık adasını kapsayan ve 700’den fazla deniz canlısını barındıran Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’nın derinlerine inen uzmanlar, deniz çayırlarının üzerinde buldukları hayalet ağ ve kaçak avcılık av malzemelerini temizledi.

Oksijen veriyor

100 milyon yıl önce okyanuslara geri göçle karasal bitkilerden evrimleşen deniz çayırları, tropikal ormanlardan fazla organik madde üretiyor. Besin zincirinin üst sırasındaki deniz çayırları yüzlerce omurgasız ve alg türüne ev sahipliği yaparken pek çok balığın da barınağı.

Suyu zenginleştirirken metrekareye günde 10 litre oksijen sağlayan deniz çayırları; plansız kentleşme, liman inşaatları, kirlilik, kentsel ve endüstriyel atıklar, trol ağları ve tekne çıpalarının tahribatıyla yok oluyor.

Ege kıyılarında tahribata uğrayan deniz çayırlarının korunması için harekete geçen Ege Ekoturizm Derneği’nin biyologları, Ege’yi zenginleştiren deniz çayırlarına balıkçılık faaliyetlerinin verdiği zararı belgeledi.

Doğu Akdeniz Üniversitesi Biyolojik Bilimler Bölümü öğretim üyesi ve proje danışmanı Yrd. Doç. Dr. Burak Ali Çiçek, “Denizel ortamdaki ekosistemlerin barındırdığı biyolojik çeşitlilik, insan sosyal refahına katkı sağlar. Deniz çayırlarının karbon tutma, erozyon kontrolü ve su arıtımı gibi kritik faydalarına turizmle ekonomik katkıyı sağlamaları onların ne kadar önemli olduğunu kanıtlıyor” dedi.

Balıkçılık ve deniz turizminin deniz çayırlarına zarar verdiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Çiçek, “Su altında balıkçıların bıraktığı ve canlı yaşamını yok eden hayalet ağlar karşımıza çıktı. Türkiye karasularının yaklaşık yüzde 4’ü koruma altında olduğu için deniz çayırlarına hak ettiği ilgiyi veremiyoruz. Oysa deniz çayırları sualtı ormanlarıdır ve balıkların yaşamı için gerekil olan oksijenin en büyük tedarikçisidir; deniz çayırı yoksa balık da yok” dedi.

‘Hayalet ağlar tedirgin ediyor’

2021 yılında deniz çayırlarındaki görüntüleri toplumsal farkındalık için kullanacaklarını söyleyen proje koordinatörü ve su altı eğitmeni Koray Gerçe, Ayvalık’ta farklı derinliklerde çalıştıklarını vurguladı.

Gerçe, “Toplam 93 kez derinlere inerek deniz çayırlarından örnek aldık, sağlıkları hakkında notlar tuttuk. Bizi çok üzen ve tedirgin eden hayalet ağlar ile kaçak balık avcılığı malzemeleri yetkililer tarafından dikkate alınmalı ve yasal tedbirler en kısa sürede alınmalıdır” dedi.