1050 lirayı geçenler 2000 lira ödeyecek! Elektrik faturalarında yeni dönem şubatta başlayacak, martta faturalara yansıyacak

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Anadolu Yayıncılar Federasyonu'nda gazetecilerle buluştu. Elektrik ve doğal gaz faturalarında yeni dönemin ayrıntılarını anlatan Bayraktar, elektrikte fatura desteklerinin de devam edeceğini belirterek, fiyat artışından etkilenecek aboneleri anlattı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın konuşmasının satır başlıkları:

ELEKTRİKTE YENİ UYGULAMA 1 ŞUBAT'TA BAŞLIYOR

Şimdi elektrikte aslında birkaç aydır anlatmaya gayret ettiğimiz bir süreç şubat itibariyle başlıyor. Muhtemelen bazı abonelerin, bazı vatandaşlarımızın faturaları şubat içerisinde de gelebilir ama esas itibariyle 1 Şubat'tan itibaren başlayan fatura döneminde 1 Mart'ta faturalara yansıyacak bir uygulamamız var. Orada da temelde işin özü şuradan hareketle oluşuyor. Şimdi Türkiye'de elektrik ve gazda büyük bir destek var. Vatandaşların hepsine uyguladığımız yani desteğe ihtiyacı olana da olmayana da uyguladığımız bir model var. Özellikle bu pandeminin etkisi o dönemde yaşanan ekonomik daralma o süreçlerde biraz daha artan elektrik ve doğal gaz fiyatlarının anormal artmasını bir şekilde göğüslemek adına vatandaşlarımıza devletimizin uyguladığı bir desteğimiz var.

ELEKTRİK DESTEĞİ İHTİYAÇ SHİBİ KONUTLAR İÇİN DEVAM EDECEK

Bu geçtiğimiz senenin rakamlarıyla 400 milyar civarında 2024 rakamlarıyla. Dolayısıyla 2023'te 275 milyar lira civarında oldu. Bu sene de yine bütçede elektrik tarafında 230 milyar, doğal gaz tarafında 200 milyarın üzerinde bir rakam gözüküyor. Şimdi biz bunu yaparken bir taraftan da orta vadeli programla vesaireyle ortaya şunu koyuyoruz. Diyoruz ki, Türkiye evet bu destek programında vatandaşlarına enerji fiyatlarını nasıl daha az yansıtabiliriz. Bu noktada bir irade ortaya koydu Cumhurbaşkanımız ama desteğe ihtiyacı olmayan grupları da destekliyoruz. Yani bu sefer aslında destek paketiniz var. Bunu hangi gruplara doğru şekilde dağıtmanız, daha adil, sosyal adaleti içeren şeklinde nasıl dağıtabiliriz? Noktasında bir düşünceyle yola çıktık. Orada yapılabilecek birkaç şey var. Şimdi Türkiye'de aslında belki onu da biraz daha bahsetmek lazım. 2 tane destek programımız var. Bir tanesi dar gelirli vatandaşlara yani Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının belli kriterine uyan ki o kriterlerden bir tanesi şu. 2 kişi yaşanılan bir evde kişi başı gelir asgari ücretin üçte birinden az ise siz Aile Sosyal Hizmetler Bakanlığının elektrik desteği alacak gruba dahil oluyorsunuz.

75 KİLOVAT STE KADAR ÜCRETSİZ

Dolayısıyla biz onlara 75 kilovat saate kadar tüketimlerinden hiçbir bedel almıyoruz. Yani o evde tüketim 120 kilovat saat oldu diyelim, faturasını PTT'de ödemeye gittiğinde 75 kilovat saatin karşılığı sıfır çıkıyor. Hiçbir şey ödemiyor. 75 ila 120 arasındaki 45 kilovat saati de bizim şu anda bütün vatandaşları desteklediğimiz o düşük tarife kısmından ödüyor. Böyle bir destek grubumuz var. Bu da 4.1 milyon abone yaklaşık. Türkiye'de 42 milyon abonemiz var konutta. Yüzde 10 gibi düşünebiliriz. Bu gruba biz özel bir destek veriyoruz. Yani bunlar dar gelirli içerisinde biraz önce ifade ettiğim gelir grubunda olan vatandaşlarımız. Bir de hepimizin içerisinde olduğu yani bu abone grubunun dışındaki grubun içerisindeki vatandaşlarımızda da yani bizler de işte malumunuz 240 kilovat saate kadar bir fiyat var. Tarife var. 240'ın üzerine çıktığınızda o çıkan kısma bir yüzde 50 artırımlı fiyatla elektriği alıyorsunuz. Ama bütün bunlara baktığınızda düşük kademede, yüzde 60'ını elektriğin devlet karşılıyor. Yüksek kademe yani 240'ın üzerindeki kısmında yüzde 40'ını karşılıyor.

FATURALARIN YARISINI DEVLET ÖDÜYOR

Yani eğer 100 liralık bir faturanız varsa rahatlıkla şunu söyleyebiliriz. Yüzde 50'sini devlet karşılıyor. 440 lira civarında bir faturanız varsa onun yüzde 60'ını karşılamış oluyor. Yani düşük kademede kaldığınız için. Bir de böyle bir destek grubu var. Ama burada şimdi yapmaya çalıştığımız şey şu. Türkiye'deki ortalama elektrik tüketimi. Tabii şu yapılabilirdi. Yani destek grubu nasıl dar gelirli vatandaş tanımlandı ve orada bir şey oluşturulduysa bu tarafta da gelir düzeyi yüksek, desteğe ihtiyaç duymayan bir grup da oluşturulabilirdi. Aile Sosyal Hizmetler Bakanlığı orada çok alana girmedi. Hazine Maliye'de o alana çok girmedi. Biz tüketim üzerinden böyle bir değerlendirme yaptık ve dedik ki Türkiye'deki ortalama tüketim 200 kilovat saat. Bunun iki katının üzerinde, iki katından da daha fazla 417 kilovat saatlik bir tüketim varsa aylık olarak bir tüketici de bu grup artık destek grubunun dışında kalsın. 1.2 milyon abone, toplam abonelerimizin yüzde üçü gibi yani. 42 milyonun yüzde üçü gibi bir aboneyi etkileyecek bir düzenlemeyi şu anda hayata geçiriyoruz. EPDK bu konudaki düzenlemeyi aslında 2024 içerisinde kasım ayında yaptı. 2024 yılındaki bu 5 bin kilovat saatlik tüketimi aşan grup artık elektriğin gerçek maliyeti neyse onu ödeyecek. Orada da görünen tablo. Şu 1050 lira, 1047 liraya tekabül ediyor bu tüketim sınırı. Ne kadar olacak fatura dersen 2000 civarında. Yüzde 96 civarında bir şey olacak. Bu gruba böyle bir maksimumda bir artış olacak. Mesela 1600 lira fatura ödeyen birisi. Onun faturası 2900 lira olacak. Yani ona yüzde 80'lik bir fiyat artışı gelmiş olacak. Veya bunu tersten söylersek yani normalde 2903 lira ödemesi gereken bir kişi aslında şimdi 1616 lira ödüyordu. Dolayısıyla yüzde 93 ile yüzde 56 arasında böyle bir aslında en düşük fatura ödeyene biraz daha yüksek geliyor. Çünkü onun destek şeyi biraz daha fazla olmuş oluyor. Böyle bir düzenleme bir Mart'tan itibaren faturalara yansır. Şubat içerisinde de yansıyabilir. Çünkü şubatın 16'sında da, 17'sinde de okumalar olacaktır sayaçları. Bazı abonelerin böyle. Dolayısıyla böyle bir düzenleme bu.

40 MİLYON ABONE ETKİLENMEYECEK

42 milyon abonenin 40 milyonuna dokunmuyoruz. Onlara herhangi bir fiyat artışı, faturalarında herhangi bir değişiklik yok öyle söyleyelim yani.

Artık o tüketime geçtiğiniz zaman siz komple destek grubundan çıkmış oluyorsunuz. Fiyatlamayı üç kategoriye ayırıyoruz. Bir, dar gelirli vatandaşlarımız o bahsettiğim asgari ücretin üçte biri kadar geliri olan bir haneye verdiğimiz destek grubu. Ana grup diyelim, birçoğumuzun içerisinde olduğu bir grup olacak. Bir de bu destek grubunun dışındaki bir grup olmuş olacak.

Yaklaşık yani yüzde üç olmasına rağmen tüketimi yüksek olduğu için bu grubun toplam destek içerisinde, yani şöyle söyleyelim 30 milyar civarında bir şey azalmış olacak. Devletin sübvansesinin içinden.

SORU-CEVAP

Soru: Doğal gazda da benzer bir uygulama gelecek mi?

Onun üzerinde çalışıyoruz. Yani muhtemelen bu kış hiçbir şey değişmeyecek. Çünkü doğal gazda biraz daha tabii malumunuz. Kışın zaten tüketimlerin çoğunluğu yüzde 70'i kışın oluyor. Dolayısıyla hani faturaların kışın artmış olması normal ama doğal gaz fiyatlarında herhangi bir artış yapmadık. Ama doğal gazda da benzer bir şey düşünüyoruz. Fakat orada yani Erzurum'daki durumla ne bileyim Antalya'nın durumu farklı. Elektrikte bunu bütün Türkiye için ortalamada bir şey yapabiliyoruz ama doğal gazda biraz daha hassasiyetle çalışılması gereken bir süreç yani. Ama onun üzerinde de çalışıyoruz.

SORU: Seneye mi olur?

2025 yılı içerisinde belki bir düzenleme olur. Muhtemelen hani vatandaşların etkileme noktasında belki yıl sonuna doğru ancak olabilir.

Soru: Bu kış yüksek ihtimal değişmeyecek dediğiniz, bu destek tarifesi değil mi? Fiyat için söylemediniz onu.

Doğal gazda fiyat için de söylüyoruz.

Soru: Mevcut destek yöntemi değişecek mi o zaman? Doğal gazda. Ya bir doğal gazın fiyatı var. Bir de desteği

Benzer şeyler yani şöyle. Doğal gazda herhangi bir şu anda bir kademe yok. Herhangi bir şey yok bu elektrikte yaptığımız gibi. Doğal gazda da bir kademelendirmeyle alakalı bir çalışmamız var. Ama bu şu anda hani işte şeye bu kışı etkileyecek bir şey yok yani.

Soru: Yıl sonuna doğru ancak.

Olabilir belki yani. Onu bir çalışıyoruz yani henüz üzerinde. Yani orada da bizim şeyimiz şu. Tüketimi yüksek olan, yani elbette ki bu tüketim yüksek derken şunu söylüyorum yani Türkiye'de işte ortalama iki yüz kilovat saat, siz dört yüz kilowatt saat tüketiyorsunuz. Mesela elektrikli araç şarj ediyorsunuz veya başka bir şey olabilir. Dolayısıyla veya eviniz çok büyük neyse. Benzer şey doğal gazda da var. Yani biz diyoruz ki siz bu tüketim şeyini geçtiğinizde farklı bir kategoriden fiyatlandırılmanız lazım. Temel kurgu bunun üzerinden yani. Doğal gazda onu il il farklı değerlendirmeyi düşünüyoruz. Çünkü her ilin şeyi farklı yani.

Soru: Sayın Bakanım, tarifede bir değişiklik olmayacak dediniz. Biz onu vatandaşın anlayacağı şekilde bu kış doğal gaza zam gelmeyecek diyebilir miyiz?

Diyebilirsiniz. Elektrik için konutlarda benzer şeyi düşünüyoruz. Yani bu ya zaten daha önce bir bahsetmiştim ondan. Yani bu ilk çeyrek için bir şey düşünmüyoruz. Zam yok yani.

Soru: Kışın faturası artmış. Doğal gaz diyor ki faturamız artıyor. Kış yani. Yok şunun için söylemek istedim tam ifade edemedik. Geçen yılın aynı dönemine göre ödediğimiz doğal gaz faturası artmış. Kış daha soğuk geçiyor.

Şey bir fiyat 2024'te oldu. Bir de tabii faturanın içerisine bir de dağıtım bedeli var. Hani o dağıtım bedelinde bir artış olabilir ama doğal gaz tarifesinde bir değişiklik düşünmüyoruz yani.

Soru: Sayın Bakanım doğal gazda destek oranı ne kadar?

Doğal gazda daha da yüksek yüzde altmış beş. Herkese.

Soru: Sayın bakanım elektrikte biz hani rakam üstünden gittik ama orada belki şunu da tekrar etmekte fayda var. Aslında orada baz alınan şey kilovat saat değil mi? Tüketim. Anlamında.

Evet doğrudur. Dört yüz on yedi kilovat saat tüketimi olan 2024'te, dört yüz on yedi çarpı on iki beş bin kilovat saat. Zaten sana mesaj gelmiş olması lazım. Yani şöyle dağıtım şirketleri şöyle bir mesaj gönderdiler. Son kaynak kullanım tedarik kapsamında değerlendirildiğiniz için işte siz şu tarihten itibaren fiyatlamanız değişecektir diye bir mesaj gönderdiler. Bu çerçevede olanlar mesela dört yüz on yedi kilowatt saat aylığa tekabül ediyor. Bin kırk yedi lira bugün fatura ödüyor. Bu faturalar iki bin on altı lira olacak. İşte bir Mart'ta diyelim hani bir Şubat'ta faturası düzenlenen bir Mart'ta bir daha şey yapacak. İki bin on altı lira olacak. Yüzde doksan üçlük bir artış. Altı yüz kilovat saat tüketen mesela bin altı yüz on altı lira ödeyen de iki bin dokuz yüz lira ödeyecek. İşte yüzde seksenlik onun faturasında bir artış olacak. Ama yani burada esas şey şu kırk milyon abonenin hayatında bir şey değişmeyecek yani.

Erdem Aksoy Haberler.com