Güncelleme: 10-06-2020 14:57:00   10-06-2020 14:55:00

Bursalı (N)apolyon(t)

Türkçede Galat-ı meşhur tamlamasıyla adlandırdığımız birçok söyleyiş, durum ve vaziyet vardır. Bunlar genellikle atasözlerinde yahut bazı yer isimlerinde sıkça karşımıza çıkar. Nedir bu galat-ı meşhur derseniz; bilinen bir yanlışın yaygın olarak hala yanlış olarak kullanılmasıdır denebilir. Küçük bir internet araştırmasıyla şaşkınlıklar içerisinde kalacağınız birçok galat-ı meşhuru öğrenebilirsiniz. Mesela “Su uyur düşman uyumaz” atasözündeki suyun  aslında su değil “Sü” yani eski Türkçede asker anlamına geldiğini öğrenince çok şaşırmıştım. Dilimize yakıştığı için mi bilmem, ancak bunu çoğu durumda yapar ve çok severiz. Millet olarak fonetiğimize uygun olmayan kelimelere düşman, ağzımıza yakışana da aşık oluruz.

İşte şimdi de herkesçe bilinen ve kullanılan yanlışlardan birisini daha öğrenelim. Hatta bunu düzeltelim.

Fransa ve Avrupa tarihinin efsane komutan ve devlet adamlarından Napolyon’u kuşku yok ki hepimiz biliriz. Avrupa sahralarında meydandan meydana atılan bu adamın askeri taktik ve savaş disiplininin çoğu modern orduya örnek teşkil ettiği söylenir.

Aslında tarihte üç tane Napolyon vardır fakat bunlar arasında efsaneleşen ve ün kazanan birinci olanı Napolyon Bonapart’tır. Fransız devriminin monarşiyi tehdit eden durumları ekseninde büyüyen ve genişleyen imparatorluk toprakları Napolyon ile beraber daha da artmış çöküntüden sonraki zirveyi görmüştür diyebiliriz. Waterloo Savaşına değin bu şanlı vaziyet sürmüştür.

Evet buraya kadar her şey normal ve güzel, peki ne oldu da biz bu muzaffer komutanın adını her Haziran başında, yaz mevsimine girerken anar olduk? Şimdi gelin mavi bir yolculuğa çıkıp tarihi ve tabii güzellikleriyle ünlü adeta suda salınan bir Nilüfer gibi Uluabat Gölü’ne uzanmış Gölyazı’ya gidelim. Bursa’mızın ve ülkemizin en güzel göl köyü olan burası son yıllarda sıkça adını duyurmuş her gün yüzlerce ziyaretçiyi ağırlamaya başlamıştır. Köyün tarihi, antik çağlara ve Roma’ya kadar uzanmaktadır. Öyle ki mitolojide burası ışığın, güneşin, sanatın ve güzelliklerin tanrısı Apollon’un Anadolu’daki dokuz kentinden biri olan tatlı su kenarına kurulan kenti Apollonia ad Ryndacum yani bu günkü söylemiyle Apolyont’tur. Ryndacum ise bu gün Kocasu olarak adlandırdığımız Adranos  (Orhaneli)Çayı’dır. Bu çay, gölü hala besleyen önemli kaynaklardandır.

 Kökleri mitolojiden Roma’ya kadar uzanan bu ışıltılı köyde Osmanlı döneminde Rum’lar yaşamıştır. Bu gün hala Nilüfer Belediye’sinin desteğiyle ayakta kalmayı başarmış güzel bir kilise ve köyün ortasında Apollon Tapınağı’nın bir duvarı durmaktadır. Cumhuriyet’ten sonra mübadeleyle birlikte Balkan topraklarından gelen Rumeli Türkleri bu köye yerleştirilmiştir. Köyün başlıca geçim kaynağı meyvecilik ve balıkçılıktır. Bir sabah vakti buraya yolunuz düşerse yediden yetmişe, kadın erkek çocuk demeden herkesin; küçük kayıklarıyla turna yahut sazan peşinde gölde nasıl tur attıklarını izleyin derim. Bu manzara sizi bir Sait Faik gibi hikâyesi sıcaklığıyla sarabilir yaşamaya dair düşündürebilir.

Peki nedir bu kadim köy ile Fransız Marşalı Napolyon arasındaki bağ diye sorarsanız, şuradan başlamak isterim:

Ülkemiz kiraz üretimi noktasında dünyada ilk sıradadır. İzmir, Giresun ve Güney illerimiz başta olma üzere ülkemizde birçok bölgede en kaliteli kirazlar yetiştirilmektedir. Yaz mevsiminin ve yeniden dirilişin sembolü olan kirazın ülke çapındaki üretiminde Bursa bir adım öndedir. Bu gün Keles’te -Kestel değil KELES- üretilen kiraz dünya çapında bir üne sahiptir ve Çin dâhil birçok ülkeye ihraç edilmektedir. Yöre halkı Haziran ortasında Temmuz başına dünyadan azade bir sene boyunca çocuk gibi baktıkları kirazın peşine düşmektedir.

Teker teker koparıp bin bir çileyle sattıkları bu kiraza bu halk Apolyon, Apollon, Apalyon demektedir. İşte Uludağ’ın arkasında püfür püfür esen Keles ve Kozağacı yaylalarında bir yaz mucizesi içinde yetiştirilen bu kirazın sırrı isminde ve cinsindedir. Bu dayanıklı ve gösterişli kirazın cinsine bizler de Napolyon deriz. Peki neden onlar başka biz başka deriz? Bu noktada tekrar kadim köye, Gölyazı’ya gitmemiz gerekir.

Bu köyün eski adının “Apolonia ad Ryndacum” olduğunu ve bu ismin zamanla Apolyont’a evrildiğini yukarıda bahsetmiştik. İşte bu ünlü kiraz ilk defa bu köyde yetiştirilmiş ve ülkemize Apolyont kirazı adıyla buradan dağılmıştır. Bu gün Kelesli ve dağlı kiraz üreticileri aslına yakın şekliyle Apollon derken bizler hala bu galatta ısrar edip bu kiraza Napolyon demeyi sürdürüyoruz. Napolyon’a olan hayranlığımızdan mıdır bilinmez ama pazarcılarımız ve halkımız bu isimde ısrarcıdır. Evet, iki kelime yapısal olarak birbirine benzese de bu yanlışa bir son vermeli ve buna Apolyont, hatta Olimpos Dağı’ndaki (Uludağ) yuvasında yaz esintisiyle beraber kiraz çiçeklerinin kokusunda bize ışığı, sanatı bereketi ve güzellikleri getiren Apollon’un adıyla seslenmeliyiz.

Şehrimizin güzide kasabalarında büyük emeklerle yetiştirilen Apolyont Kirazı’nın ve kiraz mevsiminin çiftçimize ve şehrimize güzellikler katması ve kötü günlerden geçtiğimiz şu zamanlarda biraz olsun ümidimizi, birliğimizi ve yaşama sevincimizi artırması dileğiyle…

  Bu yazı 1840 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum
  YAZARIN DİĞER YAZILARI
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 36 30 1 5 91 31 95 +60
2 Fenerbahçe 36 26 4 6 90 39 84 +51
3 Samsunspor 36 19 10 7 55 41 64 +14
4 Beşiktaş 36 17 8 11 59 36 62 +23
5 Başakşehir FK 36 16 14 6 60 56 54 +4
6 Eyüpspor 36 15 13 8 52 47 53 +5
7 Trabzonspor 36 13 11 12 58 45 51 +13
8 Göztepe 36 13 12 11 59 50 50 +9
9 Çaykur Rizespor 36 15 17 4 52 58 49 -6
10 Kasımpaşa 36 11 11 14 62 63 47 -1
11 Konyaspor 36 13 16 7 45 50 46 -5
12 Alanyaspor 36 12 15 9 43 50 45 -7
13 Kayserispor 36 11 13 12 45 57 45 -12
14 Gaziantep FK 36 12 15 9 45 50 45 -5
15 Antalyaspor 36 12 16 8 37 62 44 -25
16 Bodrum FK 36 9 17 10 26 43 37 -17
17 Sivasspor 36 9 19 8 44 60 35 -16
18 Hatayspor 36 6 22 8 47 74 26 -27
19 Adana Demirspor 36 3 28 5 34 92 2 -58
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 38 21 8 9 68 41 72 +27
2 Gençlerbirliği 38 19 8 11 57 34 68 +23
3 Fatih Karagümrük 38 19 10 9 55 36 66 +19
4 İstanbulspor 38 20 14 4 67 38 64 +29
5 Bandırmaspor 38 17 8 13 52 45 64 +7
6 Erzurumspor FK 38 19 12 7 53 31 64 +22
7 Boluspor 38 17 11 10 66 40 61 +26
8 Iğdır FK 38 16 12 10 57 33 58 +24
9 Amed SK 38 14 9 15 43 35 57 +8
10 Çorum FK 38 14 12 12 49 45 54 +4
11 Ümraniyespor 38 14 13 11 48 42 53 +6
12 Esenler Erokspor 38 13 12 13 53 50 52 +3
13 Sakaryaspor 38 13 13 12 48 54 51 -6
14 Keçiörengücü 38 14 15 9 60 53 51 +7
15 Manisa FK 38 14 18 6 50 52 48 -2
16 Pendikspor 38 13 16 9 45 51 48 -6
17 MKE Ankaragücü 38 14 18 6 49 48 48 +1
18 Şanlıurfaspor 38 11 20 7 45 55 40 -10
19 Adanaspor 38 7 22 9 32 75 30 -43
20 Yeni Malatyaspor 38 0 38 0 14 153 21 -139
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 34 25 2 7 80 22 82 +58
2 Batman Petrolspor 34 26 6 2 64 24 80 +40
3 GMG Kastamonuspor 34 19 3 12 57 29 69 +28
4 Adana 01 Futbol Kulübü 34 19 7 8 62 30 65 +32
5 Altınordu 34 16 7 11 57 35 59 +22
6 Beykoz Anadolu 34 15 11 8 47 46 53 +1
7 İskenderunspor A.Ş. 34 13 10 11 49 38 50 +11
8 1461 Trabzon FK 34 13 13 8 44 37 47 +7
9 Fethiyespor 34 11 13 10 32 40 43 -8
10 24Erzincanspor 34 10 13 11 45 52 41 -7
11 Kırklarelispor 34 10 14 10 42 44 40 -2
12 Sincan Belediye Ankaraspor 34 10 15 9 44 40 39 +4
13 İnegölspor 34 10 13 11 42 51 38 -9
14 Kepezspor FAŞ 34 9 16 9 37 46 36 -9
15 Isparta 32 Spor 34 7 15 12 33 51 33 -18
16 Karaköprü Belediyespor 34 7 19 8 39 52 29 -13
17 Altay 34 10 20 4 33 64 25 -31
18 Hes İlaç Afyonspor 34 0 33 1 6 112 5 -106
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 30 21 2 7 64 17 70 +47
2 Karşıyaka 30 18 6 6 56 28 60 +28
3 Muş Spor Kulübü 30 16 4 10 48 24 58 +24
4 Belediye Kütahyaspor 30 17 6 7 57 37 58 +20
5 Düzcespor 30 16 6 8 40 27 56 +13
6 Silifke Belediye Spor 30 14 9 7 51 36 49 +15
7 Anadolu Üniversitesi 30 13 9 8 39 32 47 +7
8 Artvin Hopaspor 30 10 11 9 26 30 39 -4
9 Tokat Bld Plevnespor 30 7 13 10 27 32 31 -5
10 Kahramanmaraşspor 30 8 16 6 28 39 30 -11
11 Bulvarspor 30 7 14 9 35 58 30 -23
12 Kırşehir Futbol SK 30 7 15 8 26 48 29 -22
13 Bornova 1877 30 6 14 10 36 53 28 -17
14 23 Elazığ Futbol Kulübü 30 5 14 11 18 31 26 -13
15 Kuşadasıspor 30 7 20 3 25 51 24 -26
16 Ergene Velimeşe 30 6 19 5 17 50 23 -33
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/06/2025 Samsunspor 2 - 1 Kayserispor
 01/06/2025 Bodrum FK 0 - 4 Beşiktaş
 31/05/2025 Adana Demirspor 2 - 2 Gaziantep FK
 31/05/2025 Alanyaspor 2 - 0 Sivasspor
 31/05/2025 Fenerbahçe 2 - 1 Konyaspor
 31/05/2025 Çaykur Rizespor 5 - 2 Hatayspor
 30/05/2025 Galatasaray 2 - 0 Başakşehir FK
 30/05/2025 Antalyaspor 0 - 2 Trabzonspor
 30/05/2025 Kasımpaşa 1 - 2 Göztepe
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2025 Kocaelispor 4 - 1 Keçiörengücü
 10/05/2025 Ümraniyespor 0 - 1 Manisa FK
 10/05/2025 İstanbulspor 3 - 0 Çorum FK
 10/05/2025 Şanlıurfaspor 0 - 1 Erzurumspor FK
 10/05/2025 Fatih Karagümrük 2 - 1 Iğdır FK
 10/05/2025 Yeni Malatyaspor 0 - 5 Gençlerbirliği
 10/05/2025 Sakaryaspor 2 - 0 Esenler Erokspor
 10/05/2025 Adanaspor 0 - 7 Boluspor
 10/05/2025 MKE Ankaragücü 2 - 0 Amed SK
 10/05/2025 Bandırmaspor 2 - 1 Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/05/2025 Batman Petrolspor 2 - 0 24Erzincanspor
 03/05/2025 İskenderunspor A.Ş. 0 - 1 Sarıyer
 03/05/2025 Karaköprü Belediyespor 5 - 1 Isparta 32 Spor
 03/05/2025 Beykoz Anadolu 1 - 2 GMG Kastamonuspor
 03/05/2025 Adana 01 Futbol Kulübü 4 - 2 İnegölspor
 03/05/2025 Fethiyespor 0 - 4 Sincan Belediye Ankaraspor
 03/05/2025 Altınordu 3 - 0 Afyonspor Kulübü
 03/05/2025 Altay 3 - 0 Kırklarelispor
 02/05/2025 1461 Trabzon FK 0 - 0 Kepezspor FAŞ
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/04/2025 Artvin Hopaspor 7 - 2 Bulvarspor
 26/04/2025 Muş Spor Kulübü 3 - 0 Anadolu Üniversitesi
 26/04/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü 1 - 1 Kuşadasıspor
 26/04/2025 Bornova 1877 1 - 0 Kırşehir Futbol SK
 26/04/2025 Karşıyaka 2 - 0 Bursaspor
 26/04/2025 Tokat Bld Plevnespor 3 - 1 Silifke Belediye Spor
 26/04/2025 Düzcespor 2 - 2 Belediye Kütahyaspor
 26/04/2025 Ergene Velimeşe 2 - 1 Kahramanmaraşspor
HABER ARŞİVİ
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
  • YUKARI