İnsanlarla yaşayınca evrimleştiler… 300’e yakın yüz ifadeleri var

Bilim insanları kedilerin yüzlerinden neler hissettiklerini ya da düşündüklerini anlamayı araştırırken ilginç sonuçlara ulaştılar. Yeni bir çalışmaya göre; kedilerin 276 yüz ifadesi var. Sayı, birçok uzmanın beklediğinden çok daha fazla olması dikkat çekerken, bu durumun insanlarla birlikte yaşamalarının bir sonucu olarak evrimleşmiş olmalarından kaynaklandığı düşünülüyor.

Çalışma, evsiz kedigillerin evlat edindirilirken ortaklaşa yaşadığı, kâr amacı gütmeyen Los Angeles’taki CatCafe Lounge’da düzinelerce kedinin filme alınması ile gerçekleşti. Görüntüler analiz edildi ve araştırmacılar hayvanların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini inceledi.

“DÜŞÜNDÜĞÜMÜZDEN DAHA KARMAŞIKLAR”

Daha spesifik olarak, göz kırpma ve yarım göz kırpma, burun yalama, burun kırışıklıkları, bıyık çekme, dudak yalama ve çeşitli kulak pozisyonları dahil olmak üzere 26 yüz kası hareketinden örnekler kaydedildi. Bu hareketlerin 276 farklı kombinasyonu belirlendi.

Araştırmanın yazarlarından Arkansas’taki Lyon Koleji’nden Dr. Brittany Florkiewicz’e göre, kedilerin yüz ifadelerinin bu kadar çok olması ise bir sürpriz oldu. Dr. Florkiewicz, kedigillerin kendilerini ifade etme biçimlerinin gizli bir derinliği olduğunu belirtirken “Asıl sonuç, kedi iletişiminin önceden düşündüğümüzden daha karmaşık olması. Ancak ‘Yüz Hareketi Kodlama Sistemleri’nin geliştirilmesi sayesinde artık daha önce gözden kaçmış olabilecek iletişimsel karmaşıklığı ortaya çıkarabiliyoruz” dedi.

İFADELERİN ÇOĞUNLUĞU ARKADAŞ CANLISI

Verilerini toplayan Lauren Scott ve Florkiewicz, kedilerin her ifadesine bir anlam atfetmeyi başaramadılar. Ancak yaklaşık yüzde 45’inin arkadaş canlısı olduğunu belirttiler.

Diğer yüzde 37’lik kesimin ise açıkça saldırgan ya da savunmacı olduğuna dikkat çektiler. Kulaklar ve bıyıklar potansiyel düşmandan uzağa çekildi.

İfadelerin geri kalan yüzde 18’i ise belirsizdi.

Scott ve Florkiewicz, bulguların evcil kedilerin iletişim kuramadığı fikrine karşı geldiğine inanıyor. Ayrıca araştırmacılar, evcil kedilerin insanlarla yaşamanın bir sonucu olarak vahşi kuzenlerine göre daha geniş bir yüz ifadesi yelpazesi geliştirdiklerini öne sürüyor.

İNSANLARLA YAŞARKEN DEĞİŞTİLER

Araştırma, insanlara uyum sağlamak için iletişim kurma şeklini değiştiren tek evcil hayvanın kediler olmadığına, evcil köpeklerde de bu durumun gözlemlendiğine dikkat çekiyor. Bu hayvanların, aynı soydan geldikleri diğer hayvanlardan farklı olarak; örneğin göz çevrelerinde yeni kaslar geliştirdikleri görülüyor.

2019 yılında Portsmouth Üniversitesi’nden araştırmacılar, köpeklerin kaşlarını kaldırabilmeleri sayesinde “yavru köpek” olarak adlandırılan ifadeyi yakaladıklarını ve bu sayede insanların, onları şımartma ihtimalinin daha yüksek olduğunu söylediler.

Benzer bir çalışma da şempanzeler üzerinde gerçekleşmiş, 357 farklı ifade kaydedilmişti. Ayrıca köpeklerin de 27 yüz hareketi yapabildikleri söyleniyor. Ancak hiç kimse bunları birleştirdiklerinde kaç ifadenin ortaya çıktığına bakmamış gibi görünüyor.

Kedi çalışması, kedigiller arasındaki dostluğu veya düşmanlığı işaret eden ifadelere odaklandı; ancak araştırmacılar daha incelikli mesajları deşifre etmenin mümkün olabileceğine inanıyor: “Gelecekte kedilerin oyun, bakım, kavga vb. gibi belirli etkileşimler sırasında hangi ifadelere sahip olduklarını araştırmayı planlıyoruz.”